Wauw. Dat is het enige woord dat ik kon uitbrengen na het zien van de documentaire Woman. Ik voelde mij sterk en was trotser dan ooit tevoren om een vrouw te zijn. Tegelijkertijd voelde ik ook woede in mij. Woede voor het onrecht en de vooroordelen waar veel vrouwen wereldwijd nog steeds dagelijks mee te maken hebben. De makers van de documentaire, Anastasia Mikova en Yann Arthus-Bertrand, houden zich bezig met sociale en maatschappelijke wereldwijde kwesties. Door de inzichten van vrouwen wereldwijd bespreekbaar te maken, willen zij bewustzijn creëren. Met dit blog wil ik de makers een handje helpen: aandacht vragen voor de wereldwijde status van het ´vrouw zijn´ vandaag de dag.

Vrouwen worden steeds sterker en vrouwen krijgen steeds meer rechten. In Nederland komen we steeds dichter bij een samenleving waarin vrouwen gelijk zijn aan mannen. Toch gebeuren er ook in Nederland nog genoeg ontolereerbare praktijken. Wereldwijd is dit nog een tandje erger. Er zijn nog steeds veel vrouwen die dagelijks te maken hebben met onrecht in de meest vreselijke vormen. In deze documentaire hebben verschillende vrouwen het lef om hun verhaal te vertellen. En dat maakt veel indruk kan ik je zeggen. 

Voor het maken van de documentaire ´Woman´ zijn meer dan 2000 interviews gehouden met vrouwen uit 50 verschillende landen. De film neemt je mee over de hele wereld om vrouwen te ontmoeten die vertellen over hun leven, hun cultuur, hun hoop en hun familiebanden. Woman laat de status van de wereld zien met betrekking tot de positie van vrouwen, maar dan wel door de ogen van de vrouw. 

Een documentaire over vrouwen die iedereen zou moeten kijken

In de documentaire staan onderwerpen als cultuur, moederschap, seksualiteit, huwelijk en onafhankelijkheid centraal. Er worden verschillende vragen gesteld die vrouwen wereldwijd bezighouden. Om een kleine greep te noemen: Wat verwachten vrouwen van het leven, de samenleving en van mannen? Hoe kijken vrouwen aan tegen hun lichaam? Heeft het moederschap hen veranderd en hoe beïnvloedt de cultuur en de maatschappij waar ze in leven hun vrouwelijkheid? 

Dromen en wensen worden uitgesproken en ook is er aandacht voor hun grootste angsten en littekens. De documentaire is heftig, maar toont tegelijkertijd ook de kracht van vrouwen op bijzondere wijze. Ik wil een aantal angsten en littekens van vrouwen uit de documentaire bespreken, voor het creëren van bewustzijn.

Seksueel misbruik onder vrouwen

“Mijn vader begon meer naar mij te kijken toen mijn lichaam meer vrouwelijke vormen begon aan te nemen. Zijn interesse in mij groeide met de dag. Ik besloot mijn haar af te knippen en ik besloot mijn borsten zoveel mogelijk te verstoppen. Bang om mijn vrouwelijkheid te tonen. Maar mijn borsten bleven groeien en mijn lichaam bleef zich ontwikkelen. Tegen de tijd dat ik 13 was, behandelde mijn vader me alsof ik zijn vriendin was. Van mijn 13e tot mijn 18e ging er geen dag voorbij dat hij me niet seksueel misbruikte. Minstens één keer per dag. Ik deed er alles aan om hem bij mij weg te houden, maar hij zette alles op alles om zo dicht mogelijk bij mij te zijn. Tot mijn 30e leefde ik met de angst om mijn vrouwelijkheid aan iemand te tonen.” 

Volgens het CBS zijn er alleen in Nederland jaarlijks ongeveer 100.000 slachtoffers van aanranding, verkrachting en/of misbruik. Hiervan is 90% vrouw en 10% man. Wordt fysieke seksuele intimidatie zoals ongewenste aanrakingen meegeteld, dan ligt dit aantal nog veel hoger. En alsof dat nog niet schokkend genoeg is. Wereldwijd zijn 150 miljoen meisjes, jonger dan 18 jaar, al in aanraking gekomen met seksueel geweld en dit aantal blijft dagelijks toenemen. De helft van hen was zelfs jonger dan 16 jaar oud. Schokkende cijfers als je het mij vraagt. Wat gaat er toch in het hoofd van mannen om die denken dat ze vrouwen kunnen bezitten zonder dat zij daar toestemming voor geven? 

Vrouwenbesnijdenis

“Ik was 5 jaar oud en ik was een gelukkig klein meisje. Totdat ik werd meegenomen. Ze namen mij mee in een kamer. Er waren kleine meisjes die op de grond lagen. Allen waren zij aan het schreeuwen. Ook waren er oudere vrouwen. Ze pakten me vast en gooiden me op de grond. Ik begreep niet wat ze met me zouden doen. Ze tilden mijn jurk omhoog en hielden me vast op de grond. Ze spreidden mijn benen. Ik herinner me het geschreeuw en de geur van bloed in de kamer. De vrouw trok een mes en ze besneed me. Het was de ergste pijn die ik ooit heb gevoeld. Ik begreep niet wat ze wegsneed. Veel bloed. Stilte en veel taboes. Grote onverschilligheid. ´Waarom?´ Vroeg ik later aan mijn oom. ´Omdat je een meisje bent´, zei hij. 

Vrouwenbesnijdenis wat is dat?

Geschokt was ik toen ik dit verhaal hoorde. Ik wist dat praktijken als deze nog steeds plaatsvinden wereldwijd, maar het iemand horen vertellen, dat raakt mij diep.  Vrouwenbesnijdenis is het gedeeltelijk of helemaal wegsnijden van de vrouwelijke geslachtsorganen zonder dat daar een medische reden voor is. Volgens Amnesty International zijn er wereldwijd 140 miljoen vrouwen en meisjes het slachtoffer geworden van vrouwelijke genitale verminking. Elk jaar lopen 3 miljoen meisjes het risico deze verminking te moeten ondergaan. Vrouwenbesnijdenis is een culturele traditie, maar wordt in geen enkele religie voorgeschreven. Amnesty International beschouwt vrouwenbesnijdenis dan ook als een ernstige inbreuk op het recht van vrouwen en meisjes op lichamelijke en geestelijke onschendbaarheid. En terecht, zo zou ieder individu op de wereld dit moeten zien. 

Huiselijk geweld onder vrouwen

“Nooit had ik een gebroken neus of blauwe plekken. Hij wist hoe hij het moest spelen. Een raam inslaan, voorwerpen naar me gooien, me duwen. 100 kilometer per uur rijden en dan op de rem drukken om ervoor te zorgen dat ik vooruit tegen het raam aanvloog. Elke dag leefde ik in angst. Ik was er zeker van dat hij me uiteindelijk zou vermoorden. Ik besloot voor mijzelf te kiezen en hulp te zoeken. Hulp bij de kerk en bij familie. Ze vroegen: Waar heeft hij je geslagen dan? We zien geen blauwe plekken. Hij heeft je niet geslagen. Dus waarom klaag je? Het was blijkbaar niet voldoende voor hen om het te zien als huiselijk geweld.”

Mijn persoonlijke verhaal

Ook ik ben slachtoffer geweest van huiselijk geweld. Als oudste van twee dochters in het gezin mocht ik de klappen opvangen, vooral fysiek. Als ik iets deed of zei wat volgens mijn vader ongepast was, kreeg ik een klap of schop. Dat gebeurde vanaf mijn derde levensjaar en buiten het oog van mijn moeder. Ik wist niet beter en vond het normaal. Mijn hoofd en stuitje waren regelmatig doelwit. De pijn duurde tien tellen en dan ging ik weer verder. Ik wist wanneer het zover was. Daarom besloot ik dat ik sterk wilde zijn. Om mijzelf te verdedigen moest het gevoelige meisje dat ik was, plaatsmaken voor een harde vechter. Letterlijk, want ik bleek behoorlijk goed te zijn in vechtsporten en behaalde een zwarte band in karate. 

Op mijn twaalfde begon ik aan Judo. Toen ik mijn vader in een houdgreep hield waar hij niet uitkwam, hield het schoppen en slaan op. Vanaf dat moment heeft hij mij met rust gelaten. Ik was nu sterk. De vechter was echter gevormd.

Eén op de drie vrouwen wereldwijd zijn ooit in aanraking gekomen met geweld. Dat zijn harde cijfers. 

Uithuwelijken

“Toen ik 18 jaar was, moest ik van mijn ouders trouwen met een 52 jaar oude man. Ik wilde dit niet. Ze gaven mij de keuze: Of ik zou met deze man trouwen, of ik zou doodgaan. Mijn moeder adviseerde mij om bleek te drinken. Dat zal je snel doden zei ze. Ik besloot het huwelijk te accepteren. Ik had geen andere keuze. Mijzelf dwong ik om met hem te slapen omdat mijn moeder stiekem om een hoekje keek om te zien of ik wel gehoorzaamde. Ik liet toe dat hij seks met mij had terwijl ik een kussen over mijn hoofd trok. Het voelde alsof hij mij verkrachtte. Penetratie tegen mijn wil in. Het voelde alsof mijn hele familie mij verkrachtte. Iedereen spande samen tegen mij.”

“Ik werd getrouwd toen ik 2 jaar oud was. Mijn leven was verwoest. Ik koos niet voor hem, ik hield niet van hem. Ik wist niets van het huwelijk. Waarom is trouwen zo belangrijk? Ik vraag dan ook het volgende aan de wereld: Waarom dwingen ze ons om te trouwen?”

Het aantal kindhuwelijken stijgt dagelijks

Volgens Amnesty International zullen de komende 10 jaar ongeveer 50 miljoen meisjes trouwen op een moment dat ze jonger dan 15 jaar zijn. In 52 landen op de wereld kunnen meisjes trouwen onder de 15 jaar, als hun ouders daar toestemming voor geven. Als de huidige trends zich doorzetten, zal het aantal kindhuwelijken die jaarlijks plaatsvinden op 15 miljoen liggen in 2030, dit is een stijging van 14% ten opzicht van 2020.

Het zien van deze cijfers verbaasde mij enorm. Ik dacht dat het aantal kindhuwelijken af zou nemen. Echter, stijgt het nog steeds. Wat is daar de reden van? De reden is Corona. Door de coronacrisis kampen miljoenen gezinnen met armoede. Veel ouders huwelijken hun dochters uit omdat ze niet weten hoe anders het hoofd boven water te houden. 

Door de coronacrisis lopen meisjes dus een nog groter risico om uitgehuwelijkt te worden. Kinderen zouden gewoon kind moeten kunnen zijn en niet gedwongen worden tegen hun wil in zo jong volwassen te zijn. Iedereen komt op deze wereld met een keuze en vrijheid te doen wat hij of zij wil. Dit geldt dus voor zowel vrouwen als mannen. 

Een probleem van de hele wereld 

Natuurlijk raad ik je aan de documentaire zelf te bekijken, zodat je de verbinding die je zult voelen met de verschillende vrouwen ook zelf kan ervaren. De documentaire is te zien op Apple TV en Prime video. Een impressie vind je hier. 

Wat ik zo mooi vind aan deze documentaire is dat er geen namen, leeftijden of etnische afkomst wordt genoemd. Iedereen is gelijk. De angsten en littekens die de vrouwen hebben en de ongelijkheid en vooroordelen waar vrouwen mee te maken hebben zijn een probleem van de gehele wereld. 

We kunnen de hele samenleving de schuld geven. Achter elke man staat een moeder die zegt dat de vrouw hem moet dienen. Achter elke man staat een vader die hen in staat stelt om tegen hun moeder te schreeuwen en hen met gebrek aan respect te behandelen. Ik kijk kritisch naar de gehele samenleving dat vrouwen er constant aan herinnerd worden dat ze vrouw zijn. En een man moet aan iedereen bewijzen een sterke, krachtige man te zijn. Dit is niet hoe het zou moeten zijn. Mannen en vrouwen zijn gelijk en hebben elkaar nodig om voort te leven. 

Behandel vrouwen met respect: gelijk aan mannen

Wereldwijd hebben vrouwen te maken met onrechtvaardigheid en vooroordelen. Mannen worden in veel culturen gezien als het sterkere geslacht en sommige religies en culturen zien vrouwen zelfs als minderwaardig of onrein. 

Maar vrouwen zijn sterk, zo niet zelfs sterker dan mannen. En vrouwen worden steeds sterker. Door eerlijkheid en kwetsbaarheid. Vrouwen zijn zelfbewust en durven van elkaar te leren.

Met deze insteek wil ik meer vrouwen dagelijks inspireren. Vrouwen die de kans hebben, motiveren om alles uit het leven te halen. Wees niet bang, ga ervoor en toon lef. Wees er trots op om een vrouw te zijn. Wij hebben hier in Nederland de kans, dus pak die ook!  Laat de samenleving zien dat vrouwen sterk zijn. Dat vrouwen en mannen gelijk zijn. Zodat er ooit een einde komt aan dit vreselijk lijden en onrecht waar vrouwen nog dagelijks mee te maken hebben. 

YES, WOMEN CAN. Alongside men, we can. We can succeed together. 

Ik vraag om respect voor alle vrouwen wereldwijd. Ongeacht geaardheid, huidskleur of etniciteit. Vrouwen verdienen respect. Vrouwen zijn sterk. 

En ik ben trots. Ik ben trots om een vrouw te zijn.